ზოგიერთი რამ ბოცვერსა და მებოცვრეობაზე
მიუხედავად იმისა, რომ ბოცვერი და კურდღელი ერთი ოჯახის წარმომადგენლები არიან და შესახედავადაც გაჭრილი ვაშლივით ჰგვანან ერთმანეთს, მაინც სხვადასხვა გვარს მიეკუთვნებიან და ბევრი რამითაც განსხვავდებიან. შინაური ბოცვრების წინაპრები დღესაც არსებობენ და შესანიშნავად გრძნობენ თავს ევროპის ბევრ ქვეყანაში, აზიაში, აფრიკაში. ბოცვრების სამშობლოდ მიჩნეულია ესპანეთი. ბოცვრის მაკეობის ხანგრძლივობა 28-30 დღეა, კურდღლისა 50-52 დღე; კურდღლის ბაჭიები იბადებიან თვალახელილნი და ბეწვით შემოსილნი, ბოცვრისა – შიშვლები და თვალაუხელელნი. კურდღლები აწოვებენ რამდენიმე დღეს, ბოცვრები 30-45 დღეს. ველური ბოცვრები ცხოვრობენ სოროში დიდ ჯგუფად, კურდღლები კი სოროს საერთოდ არ იკეთებენ.
ბოცვრის ბაჭიები 5-7 დღის შემდეგ ბეწვით იმოსებიან, 9-10 დღის შემდეგ თვალებს ახელენ; პირველი 3 კვირის განმავლობაში ბოცვრის ბაჭიები მხოლოდ ძუძუთი იკვებებიან.
კარგი კვების პირობებში ბაჭიები 3,5-4 თვის ასაკში 2,8-3,3 კგ-ს აღწევენ. 8-10 თვის ბაჭიები უკვე ზრდასრულნი არიან. მათ გამრავლების მიზნით მხოლოდ 3-4 წელს ინახავენ. დასაკლავი ფაზა 3,5-4 თვეა.
ბოცვრების ზომა და წონა ჯიშების მიხედვით სხვადასხვაა და მერყეობს 2,5 კგ-დან 8 კგ-მდე (ცოცხალი წონა).
ბოცვერი ერთ-ერთი ყველაზე მაღალნაყოფიერი ცხოველია, ერთი დედალი წელიწადში 50-60 ბაჭიას შობს. ხუთი დედლის ნამრავლი სრულიად საკმარისია 4-5-სულიანი ოჯახის ხორცით გამოსაკვებად მთელი წლის განმავლობაში. მისი ხორცი რეკომენდებულია ნებისმიერი დიეტის დროს იმიტომ, რომ მასში, სხვა ხორცთან შედარებით, ქოლესტერინი ყველაზე ნაკლებია, ცილების შემცველობა კი ყველაზე მეტი.
ეს მცირე მონაცემებიც საკმარისია იმისთვის, რომ მეურნე კაცი დაინტერესდეს მებოცვრეობით. რა თქმა უნდა, დასაწყისში ყოველგვარი საქმიანობა ძნელია, კონსულტაციებს ჩვენ მოგაწვდით `მამულ-დედულის~ მეშვეობით. თქვენს მამულში ჩადგით ბოცვრებისათვის განკუთვნილი გალიები თავისი საკვებურებითურთ. ნაკვეთში იმდენი საკვების მოპოვება შეიძლება, როგორც კულტურული მცენარეების ნარჩენების, ისე სარეველების სახით, რომ ბოცვრების საკვების 50% შინ გექნებათ, დანარჩენს კი, რა თქმა უნდა, შეიძენთ. კარგად მოვლილი ფერმა სულ მალე დაფარავს თქვენს ხარჯებს და დიდ სარგებელსაც მოგიტანთ. ბოცვრების მხოლოდ ხორცი როდია შემოსავლიანი, მისი ნავარცხნი ბეწვი და ტყავი – თუ თქვენი ბოცვრები ჯიშიანები არიან – ნამდვილად კარგ შემოსავალს მოგცემთ. მაგრამ თუ ხელმარჯვე კაცი არა ხართ და იმის უნარი არ შეგწევთ, დამოუკიდებლად მოაწყოთ ფერმა, ჯობს, საქმე არც წამოიწყოთ.
ვისაც შრომა არ გეზარებათ და სახელოსნო იარაღების ხმარებაც იცით, გააკეთეთ, რასაც ქვემოთ გირჩევთ. დაიცავით ყველა ძირითადი პირობა და თქვენი საქმე წარმატებული იქნება.
მაშ ასე, გამონახეთ თქვენს ნაკვეთში მშრალი ადგილი, რომელსაც წვიმის დროს დატბორვა არ ემუქრება. იმისთვის, რომ გალიები დაცული იყოს ქარისა და ზაფხულში მცხუნვარე მზის პირდაპირი სხივებისაგან, ჩადგით ისინი ან ხეებით შემოვლებულ ადგილებზე, ან სპეციალურად გააშენეთ ნარგაობა.
გალიები იდგმება ფასადით აღმოსავლეთით ან დასავლეთით ისე, რომ გარკვეული დროის განმავლობაში მზის სხივი ხვდებოდეს გალიებს.
გალიები ააგეთ სამშენებლო მასალების ნარჩენებით: მორების ჩამონახერხებით, ყავრით, სხვა საქმეში გამოუსადეგარი ფიცრებით, აგურით და ა.შ.
თუ ყავრით აშენებთ, მისი სისქე უნდა იყოს 2 სმ, კარებისათვის ხმარობენ 3 სმ სისქის ფიცრებს.
დიდი ზომის ზრდასრული სახორცე-საბეწვე ჯიშის ბოცვრების შენახვა ჯობია ერთ ან ორგანყოფილებიან გალიებში. გალიის ზომებია: სიგრძე – 80-130 სმ, სიგანე – 60-70 სმ. ასეთ გალიაში შეგიძლიათ იყოლიოთ დედა კურდღელი თავისი ბაჭიებით, ცალკე გალიაში გადასმის პერიოდამდე, ან 6-8 სასაქონლო ბოცვერი 3 თვის ასაკამდე, ან 1 მამალი ბოცვერი.
მამლების შესანახად აშენებენ მრგვალი ფორმის 70-75 სმ დიამეტრისა და 70 სმ სიმაღლის გალიებს. იატაკს აგებენ ვიწრო ფიცრებით ან ხაოიანი პლასტმასის მასალით.
მოზარდებისათვის მიზანშეწონილია ჯგუფური შენახვა. მათი გალიის ზომები დამოკიდებულია მათ რაოდენობაზე. ყველაზე მისაღებია 170სმ სიგრძის, 70 სმ სიგანისა და 35-60 სმ სიმაღლის გალია. იქ შეიძლება მოთავსდეს 10 სასაქონლო ბოცვერი. ყოველ გალიაში ათავსებენ ერთი სქესის, ასაკის და დაახლოებით ერთი წონის მოზარდებს. მოჩხუბრებს ათავსებენ ცალკე. სისუფთავის დასაცავად, რაც ყველაზე მთავარია, საუკეთესოა ორმაგი იატაკი – ქვეშ ბადე და ზემოდან მოძრავი იატაკი, რომლის აღება-დადებაც შეიძლება.
საუკეთესო სახორცე-საბეწვე ჯიშებად ითვლება: თეთრი გოლიათი – სიგრძე 60სმ, ცოცხალი წონა – 5,1 კგ; რუხი გოლიათი – სიგრძე 60-61 სმ, წონა 5 კგ; საბჭოური შინშილა – სიგრძე 62სმ, ცოცხალი წონა 5 კგ და სხვ.
წყარო: ნიკოლოზ იოსებიძე, ყველაფერი საოჯახო მეურნეობის შესახებ (გამომცემლობა პალიტრა L)
სარეველად ითვლება ყოველი მცენარე, რომელიც დამუშავებულ მიწაზე მამულის პატრონის სურვილის გარეშე ხარობს და, როგორც წესი, დიდ ზიანს აყენებს მეურნეობას და მნიშვნელოვნად ამცირებს მოსავალს
