ქართული ნუში ჩვენი ენდემია
ამ გვარში 40-მდე სახეობა შედის, რომელიც გავრცელებულია ხმელთაშუა ზღვისპირეთიდან ცენტრალურ აზიამდე. საქართველოში ორი სახეობის ნუში იზრდება – ჩვეულებრივი, კულტივირებული და ველური – ქართული ნუში, რომელიც ჩვენი ქვეყნის ენდემია.
ჩვეულებრივი ნუში თავისთავად იყოფა ტკბილ, მწარე, თხელნაჭუჭა და სქელნაჭუჭა ჯიშებად. ჩვეულებრივი ტკბილი ნუშის გული შეიცავს 40-60% ზეთს და 20-30% ცილებს. ნუშის გულს მიირთმევენ ნედლად, მოხალულს. იხმარება კულინარიაში. ნუშის ზეთი გამოიყენება კვების მრეწველობაში, პარფიუმერიასა და მედიცინაში; იხმარება საინიექციო ქაფურის გამხსნელად, სამკურნალო და კოსმეტიკური მალამოების ნედლეულად, ინიშნება როგორც კუჭში გამხსნელი საშუალება. კოპტონი კი გამოიყენება ცხოველების საკვებად.
ნაჭუჭი გამოიყენება გააქტიურებული ნახშირის მისაღებად. მისგანვე გამოიმუშავებენ ნივთიერებას, რომელსაც იყენებენ ახალგამოხდილი საკონიაკე სპირტისა და თეთრი ღვინის არომატისათვის.
ამრავლებენ თესლით. თესავენ ნოემბერ-დეკემბერში, 1-2-წლიან საძირეებზე ამყნობენ სასურველი ჯიშის კვირტებს.
ნუშის საძირედ ვარგა აგრეთვე: ჭერამი, ატამი, ქლიავი, ტყემალი და, რა თქმა უნდა, ყველა ჯიშის ველური ნუში.
ნუშის დარგვა-გახარების აგროტექნიკა არ განსხვავდება სხვა დანარჩენი მერქნიანი კულტურებისგან.
რა უნდა ვიცოდეთ თხილის კულტურის გაშენებისას
წყარო: ნიკოლოზ იოსებიძე, ყველაფერი საოჯახო მეურნეობის შესახებ (გამომცემლობა პალიტრა L)
