გააშენეთ ტირიფი
თუ გნებავთ, რომ ულევად გქონდეთ ჭიგო, მარგილი, სატარე (ბარის, თოხის), ბოძი, წნელი და შეშა, ვისაც საშუალება გაქვთ, თქვენი ნაკვეთის მახლობლად, აუთვისებელ და გამოუსადეგარ ადგილზე დარგეთ ტირიფის ერთ-ერთი ყველაზე კარგად მოზარდი სახეობა – წნორი, ანუ თეთრი ტირიფი.
ტირიფისებრთა ოჯახში ამ გვარის 600-მდე სახეობას ითვლიან. გავრცელებულია ჩრდილო ნახევარსფეროს ზომიერი და ცივი ჰავის სარტყელში. საქართველოში ბუნებრივად გავრცელებულია 17 სახეობა. დაბლობ ზონაში ძირითადად გვხვდება ნოყიერ, ტენიან ნიადაგებზე, მდინარეთა გასწვრივ და ჭალის ტყეებში. მისი სიმაღლე 25-30 მ-მდე აღევს. ტირიფს ამრავლებენ როგორც თესლით, ისე კალმით, ანუ ახალგაზრდა ტოტებით, რომლებიც ნესტიან ადგილებში ადვილად ხარობს. მის გამრავლებას უპრობლემოდ შეძლებთ, თუ იმ გამოუყენებელ ადგილზე (ხევი, მდინარის ან ნაკადულის ნაპირი, ჭაობი) მუდმივად არის წყალი. მის გასამრავლებლად 1-2-მეტრიანი სარები აჭერით, წაუთალეთ წვერი და 25-30 სმ-ის სიღრმეზე მიწაში ჩაარჭვეთ. 3-4 წელიწადში უკვე გექნებათ სარების მოჭრის საშუალება. სხვათა შორის, თუ დაწნა გეხერხებათ (გოდრის, ლასტის, ღობის და ა.შ.), წნელიც გექნებათ თავსაყრელად. ტირიფის სატარე მასალა სწორია და მსუბუქი. თუ მას მოჭრისთანავე ქერქს გააძრობთ და ჩრდილში გაახმობთ, შესანიშნავი ტარები გექნებათ ბარის, ნიჩბის, თოხისა და ფოცხისთვის. ქერქის შიგნითა ფენა – ლაფანი შესანიშნავი მასალაა ვაზის შესაყელად და ასახვევად. გამხმარიც რომ შეინახოთ, ხმარების წინ დალბობაღა დასჭირდება.
სარგავი მასალის მოპოვება ნებისმიერი მდინარის ჭალებში შეიძლება, ოღონდ ეს ისე უნდა გაკეთდეს, რომ ბუნებას ზიანი არ მიაყენოთ. 3-5 სარის აჭრა ტირიფს ვერაფერს დააკლებს, თქვენ კი მუდმივად გექნებათ საჭირო მასალა.
ტირიფს საგანგებოდ აშენებენ საკალათე წნელად, ჭიგოდ და ვაზის შესაკრავ მასალად. ტირიფის ქერქი და ფოთლები შეიცავს მაღალხარისხოვან მთრიმლავ ნივთიერებებს – ტანინებს, რომლებიც გამოიყენება ტყავის წარმოებაში.
წნორის ქერქი გამოიყენება საღებავადაც (მოწითალო-ყავისფერი), აგრეთვე სამკურნალწამლო საშუალებად, როგორც სალიცილის მჟავას შემცველი. ტირიფი შესანიშნავი თაფლოვანი მცენარეა, საუკეთესოა ღობედაც.
წყარო: ნიკოლოზ იოსებიძე, ყველაფერი საოჯახო მეურნეობის შესახებ (გამომცემლობა პალიტრა L)
#datashvil #drpkhakadze #sheniambebi #shenisofeli
მასალის გამოყენების პირობები
