ბადრიჯანი – მისი ღირსება მხოლოდ საუკეთესო გემოთი როდი შემოიფარგლება, იგი შეიცავს B ჯგუფისა და С ვიტამინებს, კაროტინს, დიდი რაოდენობით კალიუმის, კალციუმის, ფოსფორის მარილებსა და სხვა სასარგებლო ნივთიერებებს.
ბადრიჯანი სუბტროპიკული კულტურაა, რომლის სამშობლოდ სამხრეთ-აღმოსავლეთ ინდოეთს მიიჩნევენ. შეიცავს B ჯგუფისა და С ვიტამინებს, კაროტინს, დიდი რაოდენობით კალიუმის, კალციუმის, ფოსფორის მარილებსა და სხვა სასარგებლო ნივთიერებებს
ლიტერატურაში არსებული ცნობების თანახმად მისი მასობრივი გავრცელება XVI საუკუნიდან იწყება. საქართველოში მისი კულტურა გაცილებით ადრე ყოფილა ცნობილი. აკადემიკოსი ივანე ჯავახიშვილი აღნიშნავს, რომ ბადრიჯანი მოხსენიებულია XII საუკუნის ქართულ მწერლობაში, რაც იმას ნიშნავს, რომ ქართველებს მისი მოვლა-მოყვანა ადრეც სცოდნიათ, გამოყენება კიდევ უკეთესად: იყენებენ შემწვარს, მოხარშულს, აჯაფსანდალში, ნიგვზითა და სანელებლებით ამზადებენ ბადრიჯნის საცივს, ხარშავენ მურაბას, ამწნილებენ, ახმობენ და მარაგად ინახავენ. საკონსერვო წარმოებაში ბადრიჯნისგან ამზადებენ ფარშირებულ, დამარილებულ ნაწარმს და, რაც მთავარია, ე.წ. ხიზილალას.
მისი ღირსება მხოლოდ საუკეთესო გემოთი როდი შემოიფარგლება, იგი შეიცავს B ჯგუფისა და С ვიტამინებს, კაროტინს, დიდი რაოდენობით კალიუმის, კალციუმის, ფოსფორის მარილებსა და სხვა სასარგებლო ნივთიერებებს.
რაც შეეხება ბადრიჯნის სამკურნალო თვისებებს, იგი აქვეითებს ქოლესტერინის რაოდენობას სისხლში, რაც ათეროსკლეროზის განვითარებას აფერხებს. საუკეთესო საკვებია მათთვის, ვისაც ქრონიკული შეკრულობა აწუხებს.
ბადრიჯნის კულტურა, პამიდვრის მსგავსად, წინასწარ გამოყვანილი ჩითილებით მოჰყავთ. ჩითილების გამოყვანა უმჯობესია კვალსათბურებში, მცირე რაოდენობით კი შესაძლებელია ოჯახის პირობებშიც. 50 სმ სიგრძის, 40 სმ სიგანისა და 15სმ სიღრმის ყუთში ჩაყარეთ ჰუმუსით მდიდარი მიწისა და ნაკელის ნარევი 1:1, ზედაპირი მოასწორეთ. დახაზეთ 6 სმ სიგანის და 2-3 სმ სიღრმის კვლები, ჩათესეთ თესლი, მოაყარეთ გაცრილი ნიადაგი, მსუბუქად დატკეპნეთ და მორწყეთ ძალიან წმინდა სარწყავით. აღმონაცენები რომ დამსხვილდება, ჩარგეთ 7-8 სმ დიამეტრის ტორფის ქოთნებში. ამ მიზნით შეიძლება მაწვნისა და არაჟნის ძირგახვრეტილი ქილების გამოყენებაც.
ასე გამოყვანილი ჩითილები გადარგეთ ღია გრუნტში აპრილ-მაისში. როცა ნაყოფი გამოინასკვება, მცენარეზე დატოვეთ 5-6 ცალი, დანარჩენი ყვავილები კი შეაცალეთ, მაშინ მსხვილ, კარგად განვითარებულ ნაყოფს მოკრეფთ.
საქართველოში გავრცელებული ჯიშებია:
1. გარდაბნული – ფართოდ გავრცელებული ადგილობრივი ქართული ჯიშია.
2. ბულგარული 014 – გამოყვანილია ბირიუჩეკუტის სასელექციო სადგურში.
3. შავგვრემანი – გამოყვანილია ქუთაისის სასელექციო სადგურში.
რატომ არ ვაშენებთ მიწავაშლას
წყარო: ნიკოლოზ იოსებიძე, ყველაფერი საოჯახო მეურნეობის შესახებ (გამომცემლობა პალიტრა L)
