ხენდრო და მისი ნერგების გამოყვანა – ხენდრო მდიდარია შაქრებით, ორგანული მჟავებით, ვიტამინებით
ეს მრავალწლოვანი ბალახოვანი კენკროვანი კულტურა ორი ამერიკული ჯიშის მარწყვის (ჩილეს და ვირჯინიის) ბუნებრივი ჰიბრიდიზაციის შედეგია, რომელიც მიიღეს ჰოლანდიაში 1720 წელს და სწრაფად გავრცელდა მთელ ევროპაში. ამჟამად ხენდროს უამრავი ჯიშია გამოყვანილი და ის ერთ-ერთ ყველაზე პოპულარულ კულტურად ითვლება. ამას ისიც განაპირობებს, რომ ხენდრო მდიდარია შაქრებით, ორგანული მჟავებით, ვიტამინებით. 100 გრამი ახალმოკრეფილი ნაყოფი სრულიად აკმაყოფილებს ადამიანის სადღეღამისო მოთხოვნილებას C ვიტამინზე.
ხენდროს ნერგი თავისთავად ვითარდება პწკალის წვერში, მაგრამ უფრო საიმედო და ხარისხიანი სარგავი მასალა რომ გვქონდეს, ასე უნდა მოვიქცეთ:
ივლისის ბოლოს ან აგვისტოს პირველ ნახევარში იწყება პწკალების განვითარება და მათზე როზეტების წარმოქმნა. ულვაშები კარგად გაანაწილეთ რიგთაშორისებში და პირველი ფესვების გამოჩენისთანავე მორწყეთ. შემდეგ თითის მსუბუქი დაჭერით ნიადაგში ისე ჩაფალით, რომ წარმოქმნილი როზეტი დაფესვიანდეს. ამის პარალელურად ტარდება მარგვლა და ნაკელის მობნევა მიწის ზედაპირზე, რაც ხელს უწყობს ახალი ნერგის განვითარებას.
საუკეთესო საგემოვნო თვისებების გარდა, ხენდრო, სხვა კენკროვან კულტურებთან შედარებით, გაცილებით მდიდარია შაქრებით, ორგანული მჟავებით, C, B, P ვიტამინებით, რკინის მარილებით, ფოსფორით, კობალტით, სპილენძითა და იოდით. კარგად დაფესვიანებული 4-5-ფოთლიანი როზეტი საუკეთესო ნერგია, რომლის დარგვითაც წინასწარ გამზადებულ, კარგად გაფხვიერებულ, განოყიერებულ ნიადაგში უკვე მეორე წელს გარანტირებული გვაქვს მოსავალი – თითო ბუჩქიდან 300-500 გ-მდე ნაყოფი.
ეს ციფრი ფანტასტიკურად აღარ მოგეჩვენებათ, თუ ნიადაგს დაამუშავებთ და ნარგაობებს ისე მოუვლით, როგორც ქვემოთ მოგახსენებთ.
მაშ ასე, კარგად გაფხვიერებულ და განოყიერებულ ნიადაგს დაყოფთ კვლებად, რისთვისაც გაჭიმეთ კანაფი და ზედ ცარცით მონიშნეთ მცენარეთა შორის მანძილი – 15-20სმ, ხოლო რიგთაშორისების – 60-70 სმ. მონიშნულ ადგილებზე კეთდება 15 სმ სიღრმის ორმოები, ისე, რომ ფესვთა სისტემის მიწაში განლაგების შემდეგ ნერგის გული – შუა ნაწილი, აუცილებლად დარჩეს მიწის ზევით. შემდეგ კარგად მიუტკეპნეთ მიწა და რიგთაშორისები მორწყეთ კვლებში მიშვებით. თუ ნიადაგი საერთოდ ძალზე ტენიანია, მაშინ აკეთებთ შემაღლებულ, 20-25 სმ სიმაღლის კვლებს და ისე რგავთ, თუ არადა, ჩვეულებრივად – მიწის პირზე. იმის გამო, რომ ხენდრო ფესვებს ზედაპირულად ივითარებს, გვალვას ძალიან ცუდად იტანს, ამიტომაც, შეძლებისდაგვარად, საჭიროა ხშირი მორწყვა და ნიადაგის გაფხვიერება.
ერთ-ერთი საუკეთესო ღონისძიებაა ბუჩქის ქვეშ ნიადაგის დაფარვა ბურბუშელით, ბზით ან შავი ფერის პოლიეთილენის ფირით. სანამ პოლიეთილენს მიწაზე დააფარებთ, ზედ ბუჩქის ადგილები მონიშნეთ, მონიშნული ადგილები გაჭერით ჯვარედინად და ბუჩქებს ამოაყოფინეთ თავები ისე, რომ მთელი ბუჩქი დარჩეს პოლიეთილენის საფრის ზემოთ და ფირით მხოლოდ ნიადაგი იყოს დაფარული. ეს გაგიადვილებთ შრომას, რადგან ფირის ქვეშ სარეველები აღარ ამოდის და მიწაც ტენს დიდხანს ინარჩუნებს. მორწყვის საუკეთესო წესია დაწვიმება.
ჭიამაიას უნდა გავუფრთხილდეთ – ადამიანის „მეგობარი“ მწერია
