ზემო სვანური ტრადიციით დამზადებული ყველნარევი მჭადი – ჭიშტვარი…
ლიმონის წყლის სარგებელი: რატომ უნდა დავლიოთ ყოველდღიურად?
ლიმონის წყლის სარგებელი: რატომ უნდა დავლიოთ ყოველდღიურად?
- ლიმონი შეიცავს ანტიბაქტერიულ და ანტივირუსულ ნაერთებს, რომლებიც ხელს უწყობენ ინფექციების წინააღმდეგ ბრძოლას.
- აძლიერებს საჭმლის მომნელებელი სისტემის დაცვას და ეხმარება ორგანიზმს ვირუსებისგან გათავისუფლებაში.
- ლიმონი ამცირებს ორგანიზმში შარდმჟავას დონეს, რომელიც ერთ-ერთი ძირითადი მიზეზია სახსრების ტკივილისა და ანთებების.
- რეკომენდებულია ართრიტის, რევმატიზმისა და კუნთების ტკივილის შესამცირებლად.
- ლიმონის მჟავა ასტიმულირებს კუჭის წვენის გამოყოფას, რაც აუმჯობესებს საჭმლის მონელებას.
- ხელს უწყობს მუცლის შებერილობისა და გულძმარვის შემცირებას.

ქვეყნის მასშტაბით, 200-მდე ბოთლიყლაპია აპარატი მიმდინარე წლის გაზაფხულზე უნდა განთავსდეს
„ქვეყნის მასშტაბით, 200-მდე ბოთლიყლაპია აპარატი მიმდინარე წლის გაზაფხულზე უნდა განთავსდეს“. ამის შესახებ კომპანიის „ტენე“ დამფუძნებელმა, სანდრო ლილუაშვილმა განაცხადა.
კომპანია „ტენე“ 2025 წლის გაზაფხულზე გეგმავს, რომ საქართველოს მასშტაბით 200-მდე ბოთლიყლაპია აპარატი განთავსოს. ეს პროექტი კომპანია „სპარკლოს“ და „ტენეს“ შორის ურთიერთთანამშრომლობის შედეგია, რაც ხელს შეუწყობს ეკოლოგიურ ინიციატივას, ბოთლების გადამუშავებას და რეციკლირებას.
„ტენეს“ დამფუძნებელი, სანდრო ლილუაშვილი, აცხადებს, რომ ამ დროისთვის საქართველოს მასშტაბით უკვე 60-ზე მეტი ბოთლიყლაპია აპარატი ფუნქციონირებს. გეგმაშია, რომ გაზაფხულზე მათი რაოდენობა 200-მდე გაიზარდოს, რის შემდეგაც დამატებით ზრდასაც აპირებენ.
ბოთლიყლაპია აპარატების ფუნქცია
„ტენე“ და „სპარკლო“ ერთობლივად ამზადებენ და აწარმოებენ ბოთლიყლაპია აპარატებს, რომლებიც მომხმარებლებს საშუალებას აძლევენ, რომ პლასტიკური ბოთლები და სხვა შეფუთვები თავად ჩააგდონ სპეციალურ აპარატებში. თითოეული ჩადებული ბოთლი 10 „სპარკლო“ ქულას იწვევს, რომლის დახმარებით მომხმარებლები „ტენეს“ პროდუქციას მიიღებენ. რაც შეეხება ქულების გადაცვლას, „სპარკლო X ტენე“ ასევე გეგმავს თანამშრომლობას სოციალურ საწარმოთა ქსელთან, რათა მომხმარებლები ქულები სხვა პროდუქტებზეც გადაცვალონ.
ბოთლების გადამუშავება და რეციკლირება
ბოთლიყლაპია აპარატებში შეგროვებული ბოთლები თბილისის გარეუბანში, წეროვანში გადამუშავდება. იქ ისინი დაპრესილი იქნება და შემდგომ უფრო ეფექტურად გადამუშავდება, რაც გარემოსდაცვითი ზეგავლენის შემცირებას ხელს შეუწყობს.
ინვესტიცია და თანამშრომლობა
პროექტში მონაწილე კომპანიები—„ტენე“ და „სპარკლო“—პირობითი კონკურენტები იყვნენ, თუმცა ეს თანამშრომლობა მათ შესაძლებლობების გაერთიანებასა და დამატებით სინერგიას წარმოშობს. „სპარკლო“ ტექნიკურ მხარეზე, ხოლო „ტენე“ ლოგისტიკური მიმართულებით მუშაობს. საერთო ინვესტიციამ 1 მლნ აშშ დოლარი შეადგინა.
კომპანია „ტენე“ და მისი ეკოლოგიური ინიციატივები
„ტენე“ ეკომეგობრული USB სადენების მწარმოებელი ქართული კომპანიაა, რომელიც 2019 წლიდან ოპერირებს. კომპანიის მთავარი მიზანი პლასტიკური პოლიეთილენის შემცვლელი მასალების შექმნაა. გასული წლის დასაწყისში კომპანია წეროვანში საწარმოს გახსნასაც გეგმავდა, რომელიც დღიურად 600 USB სადენის წარმოებას უზრუნველყოფს. მათი ნაწილი ექსპორტზე გადის, კერძოდ, Amazon-ის მეშვეობით აშშ-ში.
კომპანია „ტენე“ და „სპარკლო“ თანამშრომლობით ეწევიან ეკოლოგიურ მოძრაობას, რათა მომავალში ბოთლების რეციკლირების პროცესი უფრო ეფექტური და ხელმისაწვდომი გახდეს.
კაკლის ადგილობრივმა ექსპორტმა ორ მილიონ დოლარამდე შეადგინა – 4-ჯერ მეტი ვიდრე გასულ წელს
“დანერგე მომავალი” პროექტის ხელშეწყობით, საქართველოში კაკლოვანი ნედლეულის წარმოების გაზრდამ, მისი გადამუშავების და შენახვისთვის შესაბამისი ინფრასტრუქტურის მოწყობის საჭიროება გააჩინა. გამოწვევაში სოფლის მეურნეობის სამინისტროც ჩაერთო და ამ დროისთვის ქვეყანაში კაკლის და ნუშის 10 გადამამუშავებელი და 15 ერთეული შემნახველი საწარმო ფუნქციონირებს.
არაერთი პროგრამა, რომელიც ფერმერებსა და კომპანიებს ეხმარება, სოფლის განვითარების სააგენტოს ეკუთვნის. სააგენტომ კაკლოვანი კულტურის განვითარებისთვის ათობით მილიონი ლარი უკვე დაიხარჯა. შეღავათიანი აგრო კრედიტის, დანერგე მომავლის და ინფრასტრუქტურის შექმნისთვის არსებული პროექტები გრძელდება და მოქალაქეებისათვის მთელი ქვეყნის მასშტაბითაა ხელმისაწვდომია.
2024 წელს, წინა წელთან შედარებით საქართველოდან კაკლის ადგილობრივი ექსპორტის მაჩვენებელი 4-ჯერ, ხოლო ნუშის ექსპორტის 140%-ით გაიზარდა. საექსპორტო ქვეყნებს შორისაა იტალია, თურქეთი, უზბეკეთი, რუსეთი და ალბანეთი. დარგის ექსპერტები ფიქრობენ, რომ მომდევნო წლებში ეს მაჩვენებლები კიდევ უფრო გაიზრდება.
ძროხის, ღორისა და ქათმის ხორცი, მალე, შესაძლოა, პითონის ხორცით ჩანაცვლდეს
ახალი კვლევის მიხედვით, მომავალში შესაძლოა, ფერმებში გაზრდილი პითონების ხორცით ძროხის, ღორისა და ქათმის ხორცი ჩანაცვლდეს. მეცნიერები ამბობენ, რომ ამ ქვეწარმავლის მოშენება შედარებით ეფექტიანი და ეკომეგობრული იქნება.
სპეციალისტებმა დაადგინეს, რომ პითონი, რომლის ხორცშიც ცილების მაღალი კონცენტრაცია და გაჯერებული ცხიმების დაბალი შემცველობაა, კომერციული ფერმების მოთხოვნებს კარგად ერგება. ისინი ძალიან სწრაფად იზრდებიან, მომწიფებულობას სულ რაღაც 3 წელში აღწევენ და საკმაოდ ფერტილურები არიან, რადგან წელიწადში 100-მდე კვერცხს დებენ.
ბადისებრ და ბირმულ პითონებს აზიის ზოგიერთ რეგიონში საკვებად ისედაც აქტიურად იყენებენ. იმის გასაგებად, თუ რამდენად პრაქტიკულია მათი მოშენება, მკვლევრებმა ტაილანდსა და ვიეტნამში მდებარე 2 ასეთ ფერმაში მყოფი 4 600-ზე მეტი პითონი შეისწავლეს.
ისინი დიდი ზომის ფერმებში არიან, რომლებიც ნახევრად ღიაა, რათა გველები მათთვის ბუნებრივ ტემპერატურულ პირობებში იყვნენ. მათ ველურ გარემოში დაჭერილი მღრღნელებითა და სამეურნეო მარაგების ნარჩენებით კვებავენ. ზოგან ამ ცილოვანი ნარჩენებით ქვეწარმავლებისთვის სოსისებსაც კი ამზადებენ.
მიუხედავად იმისა, რომ ამ გველებს კვირაში ერთხელ აჭმევენ, ისინი ყოველდღიურად 46 გრამამდე იმატებენ. როცა ისინი 20-127 დღის განმავლობაში არაფერს იღებენ, რაც 61%-ში ხდება, მაინც ძალიან მცირე წონა აკლდებათ. ბირმული პითონებისთვის საკვებად მიცემული ყოველი 4.1 გრამის მეშვეობით მათი 1 გრამი ხორცი მიიღება, რაც ფერმის სხვა ცხოველების მაჩვენებელზე ბევრად ეფექტიანი შედეგია.
ამასთან, ცივსისხლიანი პითონების საშენებიდან ნაკლები სათბურის აირი იფრქვევა, ვიდრე თბილსისხლიანი ძროხების, ღორებისა და ქათმების ფერმებიდან. მნიშვნელოვანია ისიც, რომ ქვეწარმავლები ძალიან ცოტა წყალს სვამენ.
ზემოთ ჩამოთვლილი მიზეზების გამო პითონების კომერციული ფერმები შედარებით ეკომეგობრული და შედეგიანია. მეცნიერთა აზრით, ეს ბევრი დაბალშემოსავლიანი ქვეყნისთვის შესაძლოა, ხორცის მნიშვნელოვანი წყარო გახდეს და საკვების კრიზისი შეარბილოს. ამის მიუხედავად, ჩრდილოეთ ამერიკაში, ევროპასა და ავსტრალიაში ასეთი მასშტაბური ფერმები, სავარაუდოდ, ვერ მოეწყობა.
ფუტკრები იმაზე დიდხანს ცოცხლობენ, ვიდრე მეცნიერები აქამდე ფიქრობდნენ – კვლევა
მეცნიერებმა ფუტკრებზე ახალი კვლევა ჩაატარეს. მათ ზურგზე QR-კოდები მიუმაგრეს, რომლებიც ფრჩხილზე პატარა ზომისაა. ამის შემდეგ მეცნიერები ფუტკრების გადაადგილებას აკვირდებოდნენ. კვლევის შედეგებმა აჩვენეს, რომ ფუტკრები იმაზე დიდხანს ცოცხლობენ, ვიდრე ეს აქამდე იყო ცნობილი. კვლევა სამეცნიერო ჟურნალ HardwareX-შია გამოქვეყნებული.
კვლევამ ასევე აჩვენა, რომ ფუტკრები სკის გარეთ რამდენიმე წუთიდან ორ საათამდე დროს ატარებენ საკვების მოპოვებისთვის.
ძველი მონაცემებით, ფუტკრები 28 დღე ცოცხლობენ, თუმცა კვლევამ მეცნიერებს სხვა მონაცემები მოუტანა.
„ჩვენ ვხედავთ, რომ ფუტკრები საკვებს ექვსი კვირის განმავლობაში ეძებენ. ისინი საკვების მოპოვებას იწყებენ ორი კვირის ასაკიდან, ამიტომ ისინი ბევრად დიდხანს ცოცხლობენ, ვიდრე ჩვენ აქამდე გვეგონა“, – განაცხადა დარგის მეცნიერმა და სტატიის თანაავტორმა რობინ ანდერვუდმა.
მეცნიერებმა კვლევისთვის 32 ათასი ფუტკარი გამოიყენეს.
ღვინის საიდუმლო, რომელიც ყველა ქართველმა უნდა იცოდეს
ღვინის საიდუმლო, რომელიც ყველა ქართველმა უნდა იცოდეს

სელის თესლი -რა უნდა ვიცოდეთ
სელის თესლი მდიდარია სასარგებლო ნივთიერებებით – შეიცავს უჯრედისს, ცხიმოვან მჟავებსა და ვიტამინებს.
სელის თესლი ხშირად გამოიყენება კვებაში, მედიცინასა და კოსმეტიკაში. მოდით, გავიგოთ, რას გვაძლევს სელის თესლის მიღება, ვის შეუძლია მისი მოხმარება და როგორ უნდა მივიღოთ სწორად.
მდიდარია ვიტამინებითა და მინერალებითსელის თესლი შეიცავს B1 ვიტამინს (თიამინი), სპილენძს, ფოსფორსა და მოლიბდენს, რომლებიც აუცილებელია ნერვული სისტემის, კანის, ძვლებისა და მეტაბოლიზმის ნორმალური ფუნქციონირებისთვის.
აუმჯობესებს გულ-სისხლძარღვთა სისტემის მუშაობას.
სელის თესლის რეგულარული მოხმარება ამცირებს „ცუდი“ ქოლესტერინის (LDL) დონეს 9-18%-ით. ეს ეფექტი უჯრედისისა და ლიგნანების შემცველობით არის განპირობებული.
შეიცავს ომეგა-3 და ალფა-ლინოლენის მჟავებს (ALA), რომლებიც ხელს უწყობენ ანთების შემცირებას და ამცირებენ გულის დაავადებების რისკს.
გამოაქვს ტოქსინები და ხელს უწყობს ნაწლავების რეგულარულ მოქმედებას.
არეგულირებს სისხლში შაქრის დონეს კვლევების მიხედვით, 10-20 გრ დაფქვილი სელის თესლის ყოველდღიური მიღება 1-2 თვის განმავლობაში ხელს უწყობს სისხლში შაქრის დონის 19.7%-ით შემცირებას.
გაითვალისწინეთ რომ არასასურველია ორსულობისას – სელის თესლის ზოგიერთი კომპონენტი ესტროგენს ჰგავს და შეიძლება, არ იყოს უსაფრთხო ორსულებისთვის. გამოყენებამდე საჭიროა ექიმის კონსულტაცია.











