მცენარეული საკვები, რომელიც ამცირებს გულის დაავადების და დიაბეტის რისკს – ახალი აღმოჩენა ფიტოსტერინების შესახებ
ავტორი: პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის ხელმძღვანელი
sheniekimi.ge | ოფიციალური სამედიცინო საინფორმაციო პლატფორმა
რა არის ფიტოსტერინები და რატომ გვაინტერესებს ისინი?
ფიტოსტერინები (phytosterols) არის ბუნებრივი მცენარეული ნივთიერებები, რომლებიც ქოლესტერინის ბუნებრივ ანალოგად ითვლებიან და ეხმარებიან ორგანიზმს სისხლში “ცუდი” LDL ქოლესტერინის დონის შემცირებაში. ისინი გვხვდება მრავალ ბოსტნეულსა და თესლოვან პროდუქტში.
რა აჩვენა უახლესმა კვლევამ?
ჰარვარდის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის სკოლის (Harvard T.H. Chan School of Public Health) მეცნიერებმა 36-წლიან კვლევაში, რომელშიც 200,000-ზე მეტი ამერიკელი მოზრდილი მონაწილეობდა, დაადგინეს:
• ვინც ყოველდღიურად მოიხმარდა მეტ ფიტოსტერინს, მათ 9%-ით ნაკლები რისკი ჰქონდათ გულის დაავადების განვითარებისთვის
• იმავე ჯგუფს 8%-ით ნაკლები იყო მე-2 ტიპის დიაბეტის განვითარების ალბათობა
რატომ არის ეს კვლევა გამორჩეული?
წინა კვლევებისგან განსხვავებით, ეს არ ეფუძნება დანამატების სახით მიღებულ მაღალი დოზის ფიტოსტერინებს.
ამ კვლევამ აჩვენა, რომ მხოლოდ ჩვეულებრივი, ჯანსაღი კვება — მეტი ბოსტნეული, ხილი, თესლეული — საკმარისია დადებითი ეფექტისთვის.
როგორ გამოიყურება ფიტოსტერინებით მდიდარი ყოველდღიური რაციონი?
მონაწილეებისთვის, რომლებსაც ყველაზე მაღალი ფიტოსტერინის დონე ჰქონდათ, ტიპური კვების რეჟიმი იყო:
• 4–5 ულუფა ბოსტნეული
• 2–3 ულუფა ხილი
• 2 ულუფა უხეში მარცვლეული
• თხილეული ან თესლი ყოველდღიურად
რა დამატებითი სარგებელი აღმოაჩინეს?
ფიტოსტერინების მომატებულმა მიღებამ ასევე აჩვენა:
- ანთების დონეების შემცირება
- ინსულინის რეგულაციის გაუმჯობესება
- ნაწლავური მიკროფლორის (მიკრობიოტის) გაჯანსაღება
- მეტაბოლური პროცესების ბუნებრივი წახალისება
საუკეთესო საკვები წყაროები:
• პისტაქიო
• ნიგოზი
• ნუში
• სოიოს მარცვალი
• სელის თესლი
• ოლივის ზეთი
• ბროკოლი
• ოსპი
• უხეში მარცვლეული
დასკვნა:
მოცემული კვლევა ამყარებს რეკომენდაციას, რომ მცენარეული საკვები — და არა მხოლოდ დანამატები — შეიძლება ბუნებრივად შეამციროს გულ-სისხლძარღვთა დაავადებებისა და დიაბეტის რისკი.
ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ჯანდაცვის პრევენციული პოლიტიკისთვის და საზოგადოების სწორი კვებითი არჩევანისთვის.
ხშირად დასმული კითხვები
შეიძლება თუ არა ფიტოსტერინები მედიკამენტების შემცვლელად ჩაითვალოს?
არა, მაგრამ ისინი წარმოადგენს მნიშვნელოვანი დამატებას ცხოვრების ჯანსაღ წესთან ერთად.
არის თუ არა ფიტოსტერინების მიღება უსაფრთხო ყველასთვის?
ზოგადად კი. თუმცა ჰიპერქოლესტერინემიის ან მეტაბოლური სინდრომის მქონე ადამიანებისთვის ექიმის რეკომენდაცია აუცილებელია.
რამდენად რეალურია ყოველდღიურად საკმარისი ფიტოსტერინების მიღება?
თუ მივირთმევთ მრავალფეროვან მცენარეულ საკვებს, მიღება შესაძლებელია მხოლოდ კვებით — დანამატების გარეშე.
წყაროები (Vancouver სტილით)
1. Wang L, et al. Phytosterol intake and risk of coronary heart disease and type 2 diabetes: results from three prospective cohort studies. JAMA Cardiol. 2025;10(4):215–226. doi:10.1001/jamacardio.2025.0412
2. Harvard T.H. Chan School of Public Health. New study finds plant compounds lower disease risk. Press release; 2025.
3. NutritionFacts.org. Phytosterols: benefits, sources, and guidelines. 2024. Available from: https://nutritionfacts.org/topics/phytosterols/
გადმოწერე აპლიკაცია “შენი ექიმი” – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
მიიღე სანდო და უახლესი ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან
Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi
პროფესორი გიორგი ფხაკაძე — დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის პროფესორი, დიპლომირებული მედიკოსი (MD), ჯანდაცვის მაგისტრი (MPH) და მედიცინის დოქტორი (PhD) — არის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტის თავმჯდომარე და საერთაშორისო ჯანდაცვის აღიარებული ექსპერტი, რომელსაც აქვს 25 წელზე მეტი გამოცდილება როგორც საქართველოში, ისე საერთაშორისო დონეზე.
#drpkhakadze #აქხარისხია #შენიექიმი #accreditationge #გიორგიფხაკაძე #შენიამბები #sheni #sheniambebi Giorgi Pkhakadze SheniEkimi.ge • შენი ექიმი SheniAmbebi.ge • შენი ამბები SheniAcademia DrPkhakadze SheniSilamaze.ge • შენი სილამაზე SheniSofeli.ge • შენი სოფელი SheniSupra.ge • შენი სუფრა SheniStartup.ge • შენი სტარტაპი Sheni.ge • შენი SheniEmigranti.ge • შენი ემიგრანტი SheniMedicina.ge • შენი მედიცინა SheniGanatleba.ge • შენი განათლება SheniInterieri.ge • შენი ინტერიერი @[61555294691495:2048:SheniDasveneba.ge • http://xn--lodacgecagy3bf1dze.ge/] SheniTbilisi.ge • შენი თბილისი SheniHoroskopi.ge • შენი ჰოროსკოპი SheniPositivi.ge • შენი პოზიტივი SheniXma.ge • შენი ხმა @highlight
გადმოწერე აპლიკაცია „შენი ექიმი“ – პირველი ქართული სამედიცინო პლატფორმა!
მიიღე სანდო და აქტუალური ინფორმაცია ჯანმრთელობის შესახებ – საქართველოდან და მთელი მსოფლიოდან.
iPhone: https://apps.apple.com/fr/app/sheni/id6746877342?l=en-GB
Telegram არხი: https://t.me/SheniEkimi
შენი ექიმი – ცოდნა ჯანმრთელობისთვის.