რა მოსწონს და რას ვერ იტანს კაკალი
კაკლის ნერგის გახარება-ზრდა-განვითარებაზე ბევრი ფაქტორი ახდენს ზეგავლენას. მათ შორის გასათვალისწინებელია: სიმაღლე ზღვის დონიდან, ნიადაგის ტიპი, გრუნტის წყლის სიახლოვე ნიადაგის ზედაპირთან და ა.შ.
ჩემი რჩევაა, თქვენივე სოფელში მოიძიოთ ნერგი. ვისაც საუკეთესო ჯიშის კაკალი უდგას, მის ეზოში უეჭველად თესლნერგიც უნდა იზრდებოდეს. ამოიღეთ ფესვის დაუზიანებლად, გაუკეთეთ ღრმა (50-60 სმ სიღრმის) ორმო, შეურიეთ ერთმანეთში ტყის მიწა და გადამწვარი ნაკელი, ჩაყარეთ ჯერ იმდენი მიწა, რომ ზედ ფესვი შეეხოს, დარგეთ იმ სიღრმეზე, რამდენზეც იყო ამოღებამდე და შეავსეთ ორმო. მიაყარეთ მიწა ნელ-ნელა ისე, რომ ყველა ფესვს შეეხოს, კარგად მიუტკეპნეთ და 1-2 ვედრო წყალი დაასხით. მონარწყავზე მოაყარეთ მშრალი მიწა. ცოტა რომ შეშრება ნიადაგი, აუცილებლად დაუსვით ნერგზე ოდნავ მაღალი სარი და ნერგი ზედ დაამაგრეთ.
შეგიძლიათ საუკეთესო კაკლის დათესვაც. ითესება შემოდგომით და ადრე გაზაფხულზე, შემოდგომით თუ დათესავთ, თესლს სტრატიფიკაცია არ დასჭირდება. გააკეთეთ 10-15 სმ-იანი ბუდნები, ჩადეთ კაკლები, დააყენეთ წიბოზე, დააყარეთ მიწა და მიუტკეპნეთ.
კაკლის პლანტაციის გაშენების ძირითადი ხერხია ნაყოფის თესვა ნიადაგში, რაც იმას ნიშნავს, რომ აღმოცენებულმა ხემ უნდა მოისხას დათესილის ანალოგიური ნაყოფი.
ითესება ახალი, იმავე წელს მიღებული, საგულდაგულოდ გადარჩეული მსხვილი და ჯანსაღი ნაყოფი. საუკეთესო აღმოცენების უნარს ავლენს სტრატიფიცირებული თესლი. ამისათვის ჭურჭელი, რომელშიც სტრატიფიკაციას უტარებთ ნაყოფს, ფსკერზე რამდენიმე ადგილზე გახვრიტეთ 1-1,5 სმ დიამეტრზე, ჩაყარეთ შიგ მდინარის გარეცხილი ქვიშა, ჩათესეთ 10-15სმ-ის სიღრმეზე კაკლები დაწვენილ მდგომარეობაში, ისე, რომ წიბო (ამოზნექილი ნაწილი) მოექცეს ქვემოთ, მიაყარეთ ქვიშა და დადგით სარდაფში, სადაც ჩათესვის პერიოდში (იანვარ-თებერვალში) ტემპერატურა 5-6ºჩ-ია, მარტში ტემპერატურა 8-10ºC-ს მიაღწევს და ფესვის განვითარებაც დაიწყება.
როცა გაღივებული, გახსნილი ნაყოფიდან ფესვის წვერი გამოჩნდება, რაც აპრილის დასაწყისშია მოსალოდნელი, ნაყოფი გადაიტანეთ ღია გრუნტში და იმავე სიღრმეზე, იმავე მდგომარეობაში ჩათესეთ. ჩათესილი ადგილები მონიშნეთ პალოებით.
გახსოვდეთ!
1. კაკლის ნერგი ყველაზე კარგად ხარობს ალუვიურ (მდინარის მოტანილ), მდელოს ყავისფერ, საშუალო თიხნარ, სქელჰუმუსიან, მთა-ტყის ყავისფერ და ნეშომპალა-კარბონატულ ნიადაგებზე. არადამაკმაყოფილებელია კაკლის ნარგავების ზრდა-განვითარება წითელმიწა (მხოლოდ დასავლეთ საქართველოში) და ყვითელმიწა ნიადაგებზე. ვერ ეგუება თიხნარ, ჭაობიან, მლაშე, მჟავე და ყველა მცირე სისქის ხირხატ ნიადაგებს;
2. კაკალი ვერ იტანს ზედმეტ ტენს, ტენის ცუდგამტარიანობას, გრუნტის წყლის სიახლოვეს მიწის ზედაპირთან. თუ გრუნტის წყალი 3-5 მეტრზე ახლოსაა მიწის ზედაპირიდან, იქ ნერგი დაიწყებს ხმობას.
წყარო: ნიკოლოზ იოსებიძე, ყველაფერი საოჯახო მეურნეობის შესახებ (გამომცემლობა პალიტრა L)
