ქათმის სკინტლის გამოყენება საკვებ დანამატად – „ეს ძალიან ძველი პრაქტიკაა. თუმცა საჭიროა ამ ტექნოლოგიის ცოდნა“
ე.წ. ,,სკინტლის სკანდალის“ დაწყებიდან საზოგადოებაში აქტიურად განიხილება საკითხი, დაშვებულია თუ არა ძროხის საკვებად ქათმის ფეკალიების გამოყენება.
“სკინტლის სკანდალი” საქართველოს საზოგადოებაში აქტუალურ საკითხად იქცა, რის შედეგადაც წარმოიშვა კითხვა, შესაძლებელია თუ არა ძროხის საკვებად ქათმის ფეკალიების გამოყენება.
სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სამეცნიერო ცენტრის მეცხოველეობის, ვეტერინარიისა და საკვებწარმოების კვლევის დეპარტამენტის სპეციალისტი გიორგი კოზმანაშვილი განმარტავს, რომ ფრინველის სკინტლის, კერძოდ ქათმის სკინტლის, გამოყენება საკვებ დანამატად დიდი ხანია პრაქტიკაში გამოიყენება, თუმცა ამას სჭირდება გარკვეული პირობებისა და ტექნოლოგიის დაცვა.
ფრინველის სკინტლის კვებითი ღირებულება
60-იანი წლებიდან ფრინველის სკინტლი (ფეკალიები) საკვებ დანამატად გამოიყენება, რადგან მას აქვს მაღალი კვებითი ღირებულება. ქათმის სკინტლი, რომელსაც ფრინველი საკვების 35-40%-ს ინელებს, გავს საყუათო ნივთიერებებით, რაც სხვა საკვებ დანამატებში ნაკლებად იშვიათია. დარჩენილი დაახლოებით 60% არის საყუათო ნივთიერებებით მდიდარი. ჩვეულებრივი საკვებ დანამატებიდან ყველაზე ძვირფასი გახლავთ სოიო. მაგალითად, სოიოს პროტეინის შემცველობა მხოლოდ 46%-ია, ხოლო სკინტლი შედარებით მდიდარია კვებითი ინგრედიენტებით.
სკინტლის გამოყენების წესი
ქათმის სკინტლის გამოყენება მხოლოდ მაშინ შეიძლება, როცა რამდენიმე პირობა შესრულდება:
-
თერმული დამუშავება: სკინტლმა აუცილებლად უნდა გაიაროს თერმული დამუშავება, რათა თავიდან აიცილოთ ინფექციური დაავადებები, როგორიცაა სალმონელა და სხვა მიკრობები.
-
საკვები კვების სისტემაში შეყვანის რაოდენობა: სკინტლის რაოდენობა არ უნდა აღემატებოდეს საკვების მთლიანი ნორმის 20%-ს.
-
შენახვის პირობები: სკინტლი უნდა შენახული იყოს შესაბამისი პირობებით, რათა მისი გამოყენება უსაფრთხო იყოს.
2023 წლის ცვლილებები და რეგულაციები
2023 წელს სკინტლის გამოყენება კი არ აიკრძალა. აიკრძალა არამიზნობრივად და ტექნოლოგიური პროცესების გარეშე გამოყენება, მაგრამ ის, რომ ეს პროდუქტი როგორც ინგრედიენტი არ იყოს გამოყენებული, ეგ არასდროს თქმულა და არც აკრძალულა. ეს ცვლილებები ეხება იმ ფერმებს, რომლებიც სკინტლის გამოყენებას არასწორად ახდენენ, რამაც შესაძლოა პროდუქტის ხარისხის გაუარესება და ჯანმრთელობის პრობლემები გამოიწვევს.
“ყვარლის ბაგას” შემთხვევა და ტექნოლოგიის დარღვევა
„ყვარლის ბაგა“-ში მომხდარი შემთხვევა, რომლის დროსაც ძროხების დახოცვა მოხდა, განსაკუთრებით აქტუალურია საზოგადოებაში. გიორგი კოზმანაშვილი ამ საკითხზე ამბობს, რომ ფერმამ, შესაძლოა, ტექნოლოგიური დარღვევა არ მოახდინა, მაგრამ აუცილებელია, რომ ფერმერს შესაბამისი ცოდნა ჰქონდეს, რათა სწორად გამოიყენოს აღნიშნული ტექნოლოგია.
„კი, ეს ჩვეულებრივი პრაქტიკაა, მაგრამ საჭიროა, რომ ფერმერებს ჰქონდეთ საჭირო ინტელექტუალური და ტექნიკური უნარები,“ – აღნიშნავს კოზმანაშვილი.
საკვებ დანამატების კონტროლის პრობლემა
მომატებული საკვებ დანამატების შემოტანა, რაც პროდუქტიულობას ზრდის, მაგრამ ზოგჯერ სერიოზულ გენეტიკურ ცვლილებებს იწვევს, ქმნის დამატებით პრობლემებს. კოზმანაშვილი მიიჩნევს, რომ საქართველოში უნდა შეიქმნას ცხოველთა საკვების კონტროლის სპეციალური განყოფილება, რომელიც უზრუნველყოფს საკვების ხარისხის ზედამხედველობას. მისი თქმით, ზოგიერთ საკვებ დანამატს, რომელიც ზრდის პროდუქტიულობას, აქვს პოტენციალი, გამოიწვიოს დაავადებების გავრცელება.
საბოლოო პროდუქტის ხარისხი და კონტროლი
საქართველოში, მთავარი პრობლემა საკვების პროდუქტების კონტროლშია. აუცილებელია არა მხოლოდ ცხოველთა საკვების, არამედ საბოლოო პროდუქტების ხარისხის ლაბორატორიული შემოწმება. საქართველო ვერ იყენებს ისეთ კომპლექსურ სისტემებს, რომლებიც საჭიროა საკვების უსაფრთხოების და ხარისხის შესამოწმებლად.
რეგულაციები და გრძელვადიანი გადაწყვეტილებები
საქართველოში საკვებ დანამატებსა და პროდუქტების კონტროლის სფეროში არსებობს ბევრი გამოწვევა. კოზმანაშვილი ამტკიცებს, რომ უნდა მოხდეს სპეციალიზებული კონტროლის სისტემა, რათა თავიდან იქნას აცილებული სერიოზული შედეგები, რომლებიც შეიძლება წარმოიშვას ტექნოლოგიური პროცესების დარღვევის შედეგად.
დასკვნა
ქათმის სკინტლის გამოყენება საკვებ დანამატად საყურადღებოა, თუმცა მის უსაფრთხოდ გამოყენებას სჭირდება მკაცრი კონტროლი, შესაბამისი ცოდნა და ტექნოლოგიების დაცვა. აუცილებელია, რომ ფერმებს ჰქონდეთ სათანადო განათლება, რათა სკინტლი გამოიყენონ სწორად, ხოლო ქვეყანამ მეტი ყურადღება მიაქციოს საკვების ხარისხის კონტროლს, რათა თავიდან იქნას აცილებული ჯანმრთელობის პრობლემები და სოფლის მეურნეობის პროდუქციის ხარისხი.
ცნობისთვის, „რადიო თავისუფლების“ ჟურნალისტური გამოძიებით დადგინდა, რომ ნედლი რძის მწარმოებელი უდიდესი ფერმის მფლობელი „ყვარლის ბაგა“ ძროხებს ევროკავშირში აკრძალული ქათმის ნაკელით კვებავდა. ის რძით ამარაგებდა სანტეს, სოფლის ნობათს, აგროჰაბს და რძის ლაბორატორიას.
